Trong văn hóa tâm linh phong phú của Việt Nam, Phật giáo luôn giữ một vị trí quan trọng, với những sự kiện và lễ hội mang đậm ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Một trong những ngày lễ thiêng liêng và có sức ảnh hưởng lớn nhất chính là Đại lễ Vesak, kỷ niệm ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh, thành đạo và nhập niết bàn. Sự kiện này không chỉ là dịp để cộng đồng Phật tử trên khắp cả nước bày tỏ lòng thành kính, mà còn là cơ hội để lan tỏa những giá trị hòa bình, từ bi và trí tuệ của Phật pháp đến với mọi người. Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi Việt Nam vinh dự đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc, thu hút sự quan tâm của đông đảo Phật tử và du khách quốc tế. Công tác chuẩn bị cho sự kiện trọng đại này đang được gấp rút triển khai, đảm bảo mang đến một không gian trang nghiêm, thành kính và đậm đà bản sắc văn hóa Việt.
Thông tin chung về Vesak
Đại lễ Vesak, hay còn được biết đến với các tên gọi Lễ Phật Đản, Ngày Tam hợp hoặc Ngày Đức Phật, giữ một vị thế vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh của cộng đồng Phật giáo trên toàn thế giới. Sự kiện mang ý nghĩa thiêng liêng khi đồng thời kỷ niệm ba dấu mốc trọng đại trong cuộc đời Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Đó là ngày Đản sinh, đánh dấu sự xuất hiện của Ngài trên thế gian; ngày Thành đạo, khi Ngài đạt được giác ngộ dưới cội bồ đề; và ngày nhập Niết Bàn, thời điểm Ngài viên tịch. Ba sự kiện này trùng hợp một cách kỳ diệu vào ngày trăng tròn của tháng Vesak theo lịch cổ Ấn Độ, tương ứng với ngày rằm tháng 4 âm lịch, thường diễn ra trong khoảng tháng 4 hoặc tháng 5 dương lịch hàng năm.
Với tầm vóc quốc tế, Đại lễ Vesak là một sự kiện Phật giáo được tổ chức long trọng, thu hút sự tham gia của đông đảo chư tăng ni, Phật tử và đại diện từ nhiều quốc gia trên thế giới. Mục đích chính của lễ hội là nhằm tôn vinh những giá trị đạo đức cao đẹp, tinh thần hòa bình và trí tuệ uyên bác mà Đức Phật đã truyền dạy cho nhân loại. Sự ghi nhận của Liên Hợp Quốc vào năm 1999 đã nâng tầm Đại lễ Vesak thành một ngày lễ văn hóa tâm linh mang ý nghĩa toàn cầu, được tổ chức rộng rãi tại nhiều quốc gia có cộng đồng Phật giáo lớn mạnh, tiêu biểu như Thái Lan, Sri Lanka, Ấn Độ, Myanmar và Việt Nam.
Đại lễ Vesak 2025 tại Việt Nam
Việt Nam vinh dự đăng cai Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc lần thứ tư vào năm 2025, sự kiện Phật giáo quốc tế quan trọng này dự kiến thu hút sự tham gia của khoảng 80 quốc gia và vùng lãnh thổ. Cụ thể:
Thời gian, chương trình Đại lễ Vesak 2025
Theo báo cáo từ Ủy ban Tổ chức quốc gia Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chương trình của Đại lễ Vesak năm 2025 dự kiến được tổ chức tại Việt Nam trong khoảng thời gian 7 ngày, từ ngày 03 – 09/05/2025. Trong đó:
Ngày 3 tháng 5 năm 2025:
- 06:00: Khai mở chiêm bái Xá lợi Phật, bảo vật quốc gia Ấn Độ, tại chùa Thanh Tâm, huyện Bình Chánh, và Xá lợi Trái tim Bồ Tát Thích Quảng Đức tại Việt Nam Quốc Tự, đường 3/2, Thành phố Hồ Chí Minh.
- 08:30 – 10:00: Khai mạc lễ hội trưng bày văn hóa phẩm Phật giáo và lễ hội ẩm thực tại Công viên Láng Le.
- 19:30 – 22:00: Tổ chức biểu diễn cải lương nghệ thuật với vở “Cuộc đời Đức Phật” tại Công viên Láng Le.
Ngày 4 tháng 5 năm 2025:
- Đón tiếp các đại biểu quốc tế tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngày 5 tháng 5 năm 2025:
- 08:00 – 10:00: Diễn ra phiên họp trù bị lần thứ ba của Ủy ban Tổ chức quốc tế ICDV và Ủy ban Tổ chức quốc gia Đại lễ Vesak tại Học viện Phật giáo Việt Nam.
- 09:00 – 10:00: Tổ chức hoạt động thăm và tặng quà tại cơ sở nuôi dưỡng trẻ em nhiễm chất độc da cam dioxin, địa chỉ 38 Tú Xương.
- 10:30 – 11:00: Khai mạc triển lãm văn hóa Phật giáo tại khuôn viên Học viện Phật giáo Việt Nam (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
- 16:00: Đức Pháp chủ tiếp đón các lãnh đạo Phật giáo thế giới tại Việt Nam Quốc Tự.
- 19:00: Biểu diễn nghệ thuật “Vesak thiêng liêng” tại Công viên Láng Le, phục vụ cộng đồng Phật tử và người dân.
Ngày 6 tháng 5 năm 2025:
- 08:00 – 11:30: Cử hành lễ khai mạc Đại lễ Vesak LHQ 2025 (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
- 13:00 – 16:30: Tổ chức thuyết trình về chủ đề chính của Đại lễ Vesak 2025.
- 18:30 – 20:00: Diễn ra Đại lễ tri ân, tưởng niệm Anh hùng liệt sĩ nhân dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kết hợp Đêm hội hoa đăng quốc tế cầu quốc thái dân an và hòa bình thế giới (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
Ngày 7 tháng 5 năm 2025:
- 08:00 – 17:00: Tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế Vesak LHQ 2025 (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
- 19:30 – 22:00: Biểu diễn nghệ thuật Phật giáo quốc tế tại Nhà hát Sa La, Thành phố Thủ Đức (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
Ngày 8 tháng 5 năm 2025:
- 08:00 – 11:30: Cử hành lễ bế mạc Đại lễ Vesak LHQ 2025 (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
- 12:00 – 14:30: Tổ chức di chuyển tham quan khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh.
- 17:00: Thực hiện lễ hoa đăng trên Núi Bà Đen (được truyền hình trực tiếp trên PSO).
Ngày 9 tháng 5 năm 2025:
- Tiễn các đại biểu quốc tế trở về nước.
Địa điểm tổ chức Đại lễ Vesak 2025
Các hoạt động của Đại lễ được tổ chức tại nhiều địa điểm khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tham gia của đông đảo Phật tử và khách mời. Cụ thể:
- Hội trường Học viện Phật giáo Việt Nam (Lê Xuân Minh, huyện Bình Chánh, TP. HCM): Đây sẽ là trung tâm diễn ra các sự kiện quan trọng nhất của Đại lễ, bao gồm lễ khai mạc, các phiên hội thảo học thuật và lễ bế mạc.
- Chùa Thanh Tâm và Công viên văn hóa Láng Le – Bàu Cò (huyện Bình Chánh, TP. HCM, nằm cạnh Học viện Phật giáo Việt Nam): Khu vực này sẽ là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa đặc sắc, mang đậm bản sắc Phật giáo và văn hóa Việt Nam.
- Nhà hát Sala (KĐT Đại Quang Minh, TP. Thủ Đức, TP. HCM): Địa điểm được lựa chọn để tổ chức đêm giao lưu nghệ thuật quốc tế, dự kiến diễn ra vào tối ngày 08/05/2025, đảm bảo mang đến những chương trình biểu diễn đặc sắc và ý nghĩa.
- Núi Bà Đen (tỉnh Tây Ninh): Một hoạt động trọng điểm khác của Đại lễ, nổi bật với lễ cầu nguyện hòa bình thế giới bằng nến, thể hiện tinh thần hòa hợp và cầu nguyện cho thế giới an lạc.
Điểm nhấn nổi bật tại Vesak 2025
Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025 dự kiến thu hút hơn 2700 đại biểu trong và ngoài nước tham dự các hoạt động chính như lễ khai mạc, hội thảo và bế mạc. Bên cạnh đó, một loạt các sự kiện văn hóa Phật giáo đặc sắc cũng được tổ chức nhằm làm phong phú thêm không khí của đại lễ. Các hoạt động này bao gồm chương trình giao lưu văn hóa Phật giáo, nghi thức thả hoa đăng truyền thống, lễ cầu nguyện cho quốc thái dân an và hòa bình thế giới, cùng với triển lãm nghệ thuật Phật giáo.
Một điểm nhấn đặc biệt tại Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025 là Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) quyết định cung thỉnh Xá lợi trái tim bất diệt của Bồ Tát Thích Quảng Đức về Việt Nam. Xá lợi sẽ được tôn trí trang trọng tại Việt Nam Quốc Tự, tạo điều kiện cho Tăng Ni và Phật tử khắp nơi đến chiêm bái, thể hiện lòng kính ngưỡng đối với bậc cao tăng có công lớn trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Sau thời gian tôn trí, Xá lợi trái tim Bồ Tát Thích Quảng Đức sẽ được an vị vĩnh viễn tại Bảo tháp Đa Bảo, nằm trong khuôn viên thanh tịnh của Việt Nam Quốc Tự, trở thành một di sản tâm linh quý giá.
Cũng trong khuôn khổ Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025, lần đầu tiên Xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, một quốc bảo của Ấn Độ, được cung rước về Việt Nam. Xá lợi sẽ được tôn trí tại chùa Thanh Tâm, huyện Bình Chánh, TP. HCM từ ngày 02/05 – 08/05, tạo cơ hội cho Phật tử và người dân chiêm ngưỡng. Tiếp theo đó, Xá lợi Phật sẽ được rước về tôn trí tại Núi Bà Đen (Tây Ninh) để nhân dân Phật tử khu vực miền Đông Nam Bộ có thể đến chiêm bái. Hành trình tôn trí Xá lợi Đức Phật sẽ tiếp tục đến chùa Quán Sứ (Hà Nội) từ ngày 14/05 – 16/05 và kết thúc tại chùa Tam Chúc (Hà Nam) từ ngày 17/05 – 21/05, lan tỏa sự tôn kính và niềm tin Phật giáo trên khắp cả nước.
Những điều cần ghi nhớ khi chiêm bái Xá lợi Phật tại Đại lễ Vesak 2025
Để đảm bảo sự trang nghiêm, thành kính và thanh tịnh trong suốt quá trình chiêm bái, mỗi Phật tử và khách hành hương cần đặc biệt lưu tâm đến những hướng dẫn sau.:
- Tâm thanh tịnh, thành kính:
- Trước khi bước vào không gian chiêm bái, hãy tĩnh tâm, gạt bỏ mọi lo âu, phiền muộn trong tâm trí.
- Nuôi dưỡng và giữ gìn tâm thanh tịnh, trong sáng.
- Khơi dậy lòng thành kính và tôn trọng sâu sắc đối với Đức Phật và Xá Lợi.
- Hãy đến với Xá Lợi với tất cả sự trang nghiêm, như thể đang trực tiếp diện kiến Đức Thế Tôn.
- Trang phục trang nghiêm:
- Lựa chọn trang phục lịch sự, gọn gàng và kín đáo, thể hiện sự tôn trọng đối với không gian linh thiêng.
- Ưu tiên mặc áo tràng lam truyền thống hoặc các loại lễ phục Phật giáo nếu có điều kiện.
- Cử chỉ phù hợp:
- Di chuyển nhẹ nhàng, giữ im lặng hoặc nói khẽ, luôn ý thức và chánh niệm trong từng bước đi.
- Hạn chế tối đa việc sử dụng điện thoại di động, tránh nói chuyện riêng hoặc gây ra tiếng ồn làm ảnh hưởng đến sự trang nghiêm chung.
- Hành lễ đúng cách, giữ gìn sự tôn nghiêm:
- Chắp hai tay trang nghiêm và thực hiện nghi lễ đảnh lễ ba lạy với tất cả lòng thành kính.
- Trong khi chiêm bái, có thể niệm thầm danh hiệu Phật hoặc trì chú.
- Không tự ý sờ chạm vào Xá Lợi hoặc bình đựng Xá Lợi nếu không có sự cho phép của Ban tổ chức.
- Cần xin phép và tuân theo hướng dẫn của Ban tổ chức để đảm bảo không làm ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm của buổi lễ.
- Gìn giữ không khí thanh tịnh chung:
- Luôn giữ gìn trật tự, không chen lấn, xô đẩy hoặc cố gắng chiêm bái trước người khác.
- Xếp hàng theo thứ tự và tuân thủ sự hướng dẫn của Ban tổ chức cũng như các tình nguyện viên.
Sự kiện Vesak 2025 tại Việt Nam không chỉ là một hoạt động tôn giáo quan trọng mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình, thân thiện và mến khách đến bạn bè quốc tế. Thông qua các hoạt động văn hóa, tôn giáo đa dạng, Việt Nam khẳng định vai trò tích cực trong cộng đồng Phật giáo quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy du lịch và giao lưu văn hóa. Sự kiện này hứa hẹn sẽ để lại những dấu ấn sâu sắc trong lòng người tham dự, tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các nền văn hóa trên thế giới. Với sự chuẩn bị chu đáo cùng tinh thần mến khách, Việt Nam sẵn sàng chào đón một sự kiện Vesak thành công và ý nghĩa.
